Bài 12: Vương Quốc Cam pu chia

1. Quá trình hình thành và phát triển của Vương quốc Cam-pu-chia.

- Năm 802, một người trong hoàng tộc là Giay-a-vác-man II (Jayavarman II) đã dựa vào sự ủng hộ của nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi sự chiếm đóng của người Gia-va. Ông lên ngôi vua, củng cố sức mạnh, xây kinh đô lùi về phía tây bắc hồ Tôn-lê Sáp (Tonle Sap), lập ra triều đại Ăng-co (Angkor).

- Từ cuối thế kỉ XIII, Ăng-co liên tục bị người Thái tấn công và cướp phá. Năm 1432, họ buộc phải từ bỏ Ăng-co, chuyển dần địa bàn cư trú về bờ nam Biển Hồ. Lịch sử gọi đó là thời kì hậu Ăng-co.

2. Vương quốc Cam-pu-chia thời Ăng-co.

- Thời kì Ăng-co, các vị vua không ngừng mở rộng quyền lực của mình ra bên ngoài. Dưới thời trị vì của vua Giay-a-vác-man VII (1181 - 1220), lãnh thổ vương quốc mở rộng bao gồm cả vùng hạ lưu sông Mê Nam (thuộc Thái Lan ngày nay) và vùng trung lưu sông Mê Công (thuộc Lào ngày nay).

- Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ yếu. Ngoài ra, người dân còn sống bằng đánh bắt cá ở Biển Hồ và khai thác lâm sản. Họ rất khéo tay, giỏi nghề thủ công, làm đồ gốm, trang sức và xây đền… Việc trao đổi mua bán đã có nhưng chưa sử dụng tiền.

- Sự phát triển của kinh tế thời kì Ăng-co đã thu hút dân cư tập trung đông đúc quanh kinh đô, hình thành nên một khu vực thịnh vượng ở bắc Biển Hồ.

3. Văn hóa của Vương quốc Cam-pu-chia.

- Nhờ sớm có chữ viết và sử dụng phổ biến chữ Phạn, Cam-pu-chia đã lưu giữ được lịch sử qua bi kí gắn với những công trình kiến trúc. Từ thế kỉ XIV trở đi, chữ Khơ-me dần dần thay thế chữ Phạn, niên giám hoàng gia được viết trên lá cọ. Ngoài ra, các tác phẩm văn học dân gian, truyện thơ, sử thi cũng phát triển phong phú, tiêu biểu như sử thi Riêm-kê (Reamker), Ja-ta-ca (Jataka) – các bài kinh kể lại sự tích, tiền kiếp của đức Phật…

- Khoảng đầu thế kỉ XIII, đạo Phật bắt đầu du nhập vào Cam-pu-chia, thay thế dần Hin-đu giáo và chiếm ưu thế trong xã hội Cam-pu-chia cho đến tận ngày này.

- Hàng trăm đền, tháp lớn nhỏ đã được xây dựng. Trong đó, hai công trình nổi bật là Ăng-co Vát và Ăng-co Thom (Angkor Thom).

LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG

Luyện tập

1. Sự phát triển của vương quốc Cam-pu-chia thời Ăng-co:

- Dưới thời Giay-a-vác-man VII, lãnh thổ Ăng-co mở rộng bao gồm cả vùng hạ lưu sông Mê Nam và vùng trung lưu sông Mê Công.

- Những người thợ thủ công rất khéo tay, giỏi nghề thủ công, làm đồ gốm, trang sức và xây đền.

- Sự phát triển kinh tế thời kì Ăng-co thu hút dân cư tập trung đông đúc quanh kinh đô, hình thành nên một khu vực thịnh vượng ở bắc Biển Hồ.

- Từ thế kỉ XIV trở đi, người Ăng-co đã sáng tạo nên chữ viết riêng của mình là chữ Khơ-me.

- Các tác phẩm văn học dân gian, truyện thơ, sử thi phát triển khá phong phú.

- Hàng trăm đền, tháp lớn nhỏ được xây dựng, trong đó nổi bật là Ăng-co Vát, Ăng-co Thom.

2. Vì sao các vua Cam-pu-chia rất chú ý đến công tác thủy lợi?

Vì ngành kinh tế chủ yếu của Cam-pu-chia là kinh tế nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa nước và đánh bắt cá.

Vận dụng

3. Quan sát quốc kì của vương quốc Cam-pu-chia ngày nay và cho biết: Hình ảnh quốc kì lấy ý tưởng từ công trình kiến trúc nào của Cam-pu-chia thời kì Ăng-co?

Quốc kì của vương quốc Cam-pu-chia ngày nay lấy ý tưởng từ công trình kiến trúc đền Ăng-co Vát của Cam-pu-chia thời kì Ăng-co.