Bài 2: Sử dụng và thưởng thức những cách nói thú vị, hài hước trong khi nói và nghe
Trong khi thực hiện hoạt động đọc, viết, nói và nghe, chúng ta đều có thể học cách thưởng thức và sử dụng những cách nói thú vị. Điều này sẽ giúp cho những câu chuyện được kể hay những lời nói, câu văn của chúng ta trở nên đậm đà, có sức lôi cuốn hơn. Cũng nhờ đó, sự đồng cảm, sự chia sẻ vui vẻ, cởi mở giữa người viết và người đọc, người nói và người nghe sẽ trở nên dễ dàng hơn. Một số gợi ý về cách thức luyện tập và sử dụng những cách nói thú vị, hài hước.
1. Nhấn mạnh tính hài hước trong câu chuyện.
Để câu chuyện thêm thú vị, thu hút người nghe, nên sử dụng cách nói hài hước trong khi kể. Ví dụ: dùng cách nói nhấn mạnh cách “xem voi” ngược đời của năm ông thầy bói; cử chỉ nhâng nháo, huyênh hoang ngỡ mình là chúa tể của con ếch…
2. Sử dụng hình thức chế, nhại.
“Chế” ở đây là chế tác, phỏng lại một bản gốc nhằm mục đích cười vui; “nhại” là bắt chước, mô phỏng với ý hài hước, châm biếm. Ví dụ: khi kể chuyện Thầy bói xem voi, em có thể dùng cách phát âm, giọng nói điệu bộ theo lối chế, nhại mỗi ông thầy bói khi nhắc lại câu nói của mỗi ông. Khi kể chuyện Ếch ngồi đáy giếng, có thể dùng lời kể chế, nhại sự “nhâng nháo” của ếch khi đi trên mặt đất giữa bầu trời cao rộng để rồi bị dẫm bẹp.
3. Sử dụng cách chơi chữ, nói quá, so sánh.
- Để tạo ra sắc thái hài hước, tăng thêm ý vị trong khi kể chuyện, nói năng, có thể dùng nhiều biện pháp tu từ như chơi chữ, nói quá, so sánh. Cũng có thể sử dụng lại đúng lúc, đúng chỗ những câu nói hài hước ngắn học từ người khác.
+ Biện pháp chơi chữ: sử dụng từ đồng âm khác nghĩa trong khi kể, miêu tả, nhận xét nhằm tạo hiệu quả hài hước.
+ Nói quá: tăng cấp quy mô của hình ảnh, sự việc tạo hiệu quả hài hước.
+ So sánh: tạo ra những hình ảnh so sánh mà cái được so sánh và cái dùng để so sánh khác xa nhau về loại, đặt cạnh nhau một cách bất ngờ.
+ Sử dụng cách nói hài hước học được từ người khác: dùng lại đúng lúc một câu tục ngữ, thành ngữ có sắc thái hài hước hoặc những câu nói hài hước học được từ những người có khiếu hài hước.
- Ngoài ra, cần lưu ý phối hợp giọng điệu và cử chỉ một cách tự nhiên khi trình bày cách nội dung khác. Trong khi nói, cần chú ý quan sát thái độ của người nghe để sử dụng những cách nói thú vị, hài hước đúng lúc, đúng chỗ.
