1. Những biến đổi quan trọng về kinh tế - xã hội của Tây Âu từ thế kỉ XIII đến thế kỉ XVI.

- Những biến đổi quan trọng về kinh tế ở Tây Âu từ thế kỉ XIII – XVI.

Từ thế kỉ XIII, thành thị ngày càng có vai trò là những trung tâm kinh tế quan trọng nhất của Tây Âu. Nhiều xưởng sản xuất với quy mô lớn, các công ty thương mại xuất hiện tập trung chủ yếu ở thành thị. Mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dần dần xuất hiện.

- Những tầng lớp mới nào xuất hiện trong xã hội? Tại sao họ lại có nhu cầu xây dựng một thế hệ tư tưởng và văn hóa mới?

Tầng lớp chủ xưởng, thương gia và đặc biệt chủ các ngân hàng vừa giàu có, vừa có thế lực nhưng lại chưa có địa vị xã hội tương xứng. Do vậy, họ ủng hộ và bảo trợ cho những tư tưởng mới trong các lĩnh vực khoa học, văn học và nghệ thuật. Một phong trào văn hóa mới đã ra đời, đi vào lịch sử với tên gọi là phong trào Văn hóa Phục hưng.

Phong trào bắt đầu vào thế kỉ XIV, diễn ra ở những thành phố tự trị, giàu có thuộc miền Bắc I-ta-li-a như: Phi-ren-xê, Mi-lan, Vơ-ni-dơ…

Sang thế kỉ XV, XVI, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện ở những quốc gia thống nhất như Anh, Pháp, Tây Ban Nha và nhiều thành phố thuộc Hà Lan, Đức… nên phong trào Văn hóa Phục hưng có điều kiện lan rộng khắp châu Âu.

2. Những thành tựu tiêu biểu của phong trào Văn hóa Phục hưng.

- Trên hành trình tìm kiếm những giá trị cho một nền văn hóa mới, các nhà khoa học, nhà văn, nhà thơ, họa sĩ… đã khôi phục, làm sống lại những tinh hoa của văn hóa Hy Lạp – La Mã cổ đại. Từ thế kỉ XIV đến thể kỉ XVII, lịch sử đã chứng kiến sức sáng tạo vĩ đại của con người, diễn ra trên nhiều lĩnh vực khác nhau.

- Trong lĩnh vực văn học, nổi bật là tác phẩm Thần khúc (Divine Comedy) của nhà thơ người I-ta-li-a Đan-tê (Dante Alighieri), Đôn-ki-hô-tê của nhà văn người Tây Ban Nha M.xéc-van-téc. Đặc biệt là những vở kịch của đại văn hào người Anh W.Sếch-xpia (W.Shakepeare) như Hăm-lét (Hamlet), Rô-mê-ô và Giu-li-ét (Romeo and Juliet)… tập trung lên án sự tàn bạo, tham lam của tầng lớp phong kiến, đấu tranh cho dự do và tình yêu.

- Nghệ thuật Phục hưng cũng bắt đầu ở Phi-ren-xê. Thế kỉ XVI là đỉnh cao của nghệ thuật Phục hưng, gắn liền với tên tuổi của hai danh họa nổi tiếng là Lê-ô-na đờ vanh-xi (Leonardo da Vinci) và Mi-ken-lăng-giơ (Michelangelo). Lê-ô-na đờ vanh-xi là họa sĩ, tác giả của những bức họa được coi là kiệt tác của nhân loại như: Bữa ăn tối cuối cùng, La Giô-công-đơ (La Joconde). Mi-ken-lăng-giơ, kiến trúc sư, nhà điêu khắc, họa sĩ. Những tác phẩm nổi tiếng của ông như: Sáng tạo thế giới vẽ trên trần nhà nguyện Xích-xtin (Sistine Chapel) ở Rô-ma, tượng Đa-vít (David), Người nô lệ bị trói…

- Thời Phục hưng đã xuất hiện nhiều nhà khoa học dũng cảm chống lại những quan điểm sai lầm bảo thủ, góp phần thay đổi cách nhìn của con người thời bấy giờ về Trái Đất và vũ trụ, tiêu biểu như N.Cô-péc-ních (N.Copernicus) – người đưa ra thuyết “Nhật tâm” (Mặt trời là trung tâm vũ trụ), G.Bru-nô (G.Bruno), G.Ga-li-lê (G.Galilei).

3. Ý nghĩa và tác động của phong trào Văn hóa Phục hưng đối với xã hội Tây Âu.

- Thông qua tác phẩm, các nhà văn hóa Phục hưng đã đề cao con người và tự do cá nhân, đề cao khoa học – kĩ thuật, phá vỡ sự thống trị tinh thần của nhà thờ Thiên Chúa giáo đối với dân chúng và đả phá chế độ phong kiến. Do đó, phong trào đã có tác động thay đổi nhận thức của con người thời bấy giờ, đặt cơ sở và mở đường cho sự phát triển của văn hóa Tây Âu trong những thế kỉ tiếp theo.

- Từ trong phong trào Văn hóa phục hưng đã xuất hiện những “con người khổng lồ” mà tác phẩm và tư tưởng của họ đã khai sáng châu Âu trung cổ và thay đổi lịch sử văn minh nhân loại.

LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG

Luyện tập

1. Nêu một số thành tựu tiêu biểu của phong trào Văn hóa Phục hưng theo mẫu dưới đây:

Vận dụng
2. Sưu tầm một số bức tranh nghệ thuật thời Phục hưng và sắp xếp thành một bộ sưu tập nhỏ. Ở mỗi bức tranh, hãy viết chú thích về nội dung của tác phẩm.

- Bữa tối cuối cùng của Leonardo da Vinci là bối cảnh bữa ăn cuối của chúa Jesus cùng 12 môn đệ.

- Chúa tạo ra Adam của Michelangelo là bức tranh mô tả về một giai thoại trong Sách Sáng thế, khi Chúa thổi hồn và tạo ra Adam - con người đầu tiên trên thế giới.

- Ngày phán xét cuối cùng của Hieronymus Bosch, mô tả phán xét cuối cùng với Chúa Giêsu trên ngai vàng, là thẩm phán của thế giới.