Bài 5: Thực hành Tiếng Việt
1."Quy tắc", "luật lệ" có phải là thuật ngữ không? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?
“Quy tắc”, “luật lệ” là thuật ngữ. Dựa vào đặc điểm của những từ ngữ này biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ thường được sử dụng phổ biến trong các văn bản khoa học, công nghệ.
2. Trong phần B của văn bản Cách ghi chép để nắm chắc nội dung bài học, "từ khóa", "câu chủ đề" có phải là thuật ngữ không? Vì sao?
Trong phần B của văn bản Cách ghi chép để nắm chắc nội dung bài học, "từ khóa", "câu chủ đề" là thuật ngữ bởi vì những từ ngữ này biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ thường được sử dụng phổ biến trong các văn bản khoa học, công nghệ.
3. Điền vào bảng dưới đây một số thuật ngữ được sử dụng trong các phần A, B của văn bản Cách ghi chép để nắm chắc nội dung bài học:
| Phần văn bản | Thuật ngữ được sử dụng |
| A. Lập ra quy tắc ghi chép: chia rõ các phần | Từ khóa, trọng tâm, kí hiệu |
| B. Học cách tìm nội dung chính | Từ khóa, câu chủ đề, trọng tâm, sơ đồ |
Dựa vào đâu để em nhận biết các từ ngữ mình liệt kê trong bảng trên là các thuật ngữ?
Dựa vào ý nghĩa của từ trong văn bản vì chúng có tính chuẩn xác, khoa học, không có sắc thái biểu cảm.
4. Điền vào bảng dưới đây một số thuật ngữ được sử dụng trong các phần của văn bản Chúng ta có thể đọc nhanh hơn?
| Phần văn bản | Thuật ngữ được sử dụng |
| 1. Sử dụng một cây bút chì làm vật dẫn | tốc độ đọc, hình minh họa... |
| 2. Tìm kiếm những ý chính và các từ khóa | từ khóa, ý chính, ý phụ... |
| 3. Mở rộng tầm mắt để đọc được một cụm 5-7 chữ | tầm mắt, chữ, hình minh họa, tốc độ đọc... |
| 4. Tập nghe nhạc nhịp độ nhanh trong lúc đọc khi bạn có một không gian riêng | tốc độ đọc, não, mắt... |
| 5. Đọc phần tóm tắt cuối chương trước | tóm tắt, chương, thông tin |
| 6. Liên tục thúc đẩy và thử thách khả năng của bạn | vận động viên, cơ bắp, kĩ thuật, hệ thống thần kinh, não bộ... |
Dựa vào từ biểu thị khái niệm khoa học trong văn bản có thể nhận biết các từ ngữ được liệt kê ở trên là các thuật ngữ.
5. Vận dụng kiến thức đã học từ các môn học Ngữ văn, Lịch sử và Địa lí, Toán học, Khoa học tự nhiên.... để tìm thuật ngữ và các ngành khoa học thích hợp, sau đó hoàn chỉnh bảng tổng hợp dưới đây:
| Thuật ngữ | Giải thích | Ngành khoa học |
| muối | Là một hợp chất mà phân tử gồm có một hay nhiều nguyên tử kim loại liền kề với một hay nhiều gốc a-xít. | Khoa học Tự nhiên |
| lực | Là tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác. | Khoa học Tự nhiên |
| tính từ | Là những từ chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật, hoạt động, trạng thái. | Ngữ văn |
| sao | Là thiên thể có thể tự phát ra ánh sáng. | Địa lí |
| trọng lực | Là lực hút của Trái Đất. | Khoa học Tự nhiên |
| góc vuông | Là góc có số đo bằng 90 độ. | Toán học |
| đường đồng mức | Là đường nối liền các điểm có cùng độ cao trên lược đồ địa hình. | Địa lí |
| truyện đồng thoại | Là thể loại văn học viết cho thiếu nhi, nhân vật chính thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hóa. | Ngữ văn |
| thời kì đồ đá | Là một thời kì tiền sử kéo dài mà trong giai đoạn này đá đã được sử dụng rộng rãi để tạo ra các công cụ có cạnh sắc, đầu nhọn. | Lịch sử |
6. Chỉ ra một số phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản Chúng ta có thể đọc nhanh hơn? Và Cách ghi chép để nắm chắc nội dung bài học.
Một số phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ được sử dụng trong hai văn bản trên là hình minh họa, cử chỉ, ánh mắt, ghi chép…
